دکتر بهمن نعمت گرگانی:
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پویشگران گیل:
تصور کنید دچار عفونت شده اید.این عفونت می‌تواند یک عفونت شایع مانند عفونت دستگاه ادراری باشد یا یک عفونت جدی‌تر مانند سل.حالا تصور کنید که پزشکان به شما بگویند که این عفونت به درمان پاسخ نمیدهد!به این معنی که هیچ داروی موثری در بهبود و درمان این عفونت وجود ندارد. این عدم پاسخ به درمان، به دنبال مقاومت میکروبی ایجاد شده است.به طور دقیق‌تر می‌توان گفت مقاومت میکروبی یعنی باکتری‌ها،ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها که هر کدام به تنهایی می‌توانند موجب عفونت و بیماری شوند، به داروهای موجود پاسخ نمی‌دهند.باید بدانید مقاومت میکروبى به معناى مقاومت بدن ما در برابر آنتى بیوتیک‌ها یا سایر ضد میکروب‌ها نیست؛ بلکه مقاومت میکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌ها دچار تغییراتی می‌شوند که از آنها در برابر اثرات ضدمیکروبی داروها محافظت می‌کند.مقاومت آنتی بیوتیکی زیرمجموعه اصلی مقاومت میکروبی است که به طور خاص برای باکتری‌هایی که به آنتی بیوتیک‌ها مقاوم می‌شوند، اطلاق می‌شود.
مقاومت میکروبی؛تهدیدی برای سلامت عمومی
به گفته دکتر نعمت گرگانی مقاومت رو به رشد میکروب‌ها با انتشار پساب‌های صنایع داروسازی که به طور صحیح تصفیه نشده‌اند، به ویژه در کشورهایی که داروهای فله ای تولید می‌شوند،نیز مرتبط است. با این حال اگرچه مقاومت میکروبی یک فرآیند طبیعی است، اما عمدتا نتیجه استفاده نادرست و بی‌رویه از آنتی بیوتیک‌ها و سایر ضد میکروب‌ها در انسان و حیوانات است.
همچنین وی معتقد است:مقاومت میکروبی به این دلیل به یکی از فوری‌ترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان تبدیل شده است که نه تنها سلامت انسان،بلکه صنایع مرتبط با مراقبت‌های بهداشتی، دامپزشکی و کشاورزی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
دکتر گرگانی علل بروز مقاومت میکروبی را استفاده از آنتی بیوتیک می‌داند و معتقد است وقتی شخصی شروع به استفاده از آنتی بیوتیک می‌کند ابتدا باکتری های ضعیف‌تر کشته می‌شوند اما انواع قوی‌تر، دیرتر کشته می‌شوند. اگر شخص مصرف آنتی بیوتیک را زودتر از موقع مناسب قطع کند، باکتری‌های قوی‌تر ممکن است باقی بمانند و در فرصت مناسب دوباره رشد و تکثیر یابند. کامل نکردن دوره درمان با آنتی بیوتیک، باعث می‌شود که تغییراتی در باکتری بوجود بیاد و آنتی بیوتیک نتواند باکتری هدف را تشخیص دهد.
این متخصص آسیب شناسی همچنین ادامه داد:گاهی باکتری در اثر یک تغییر تصادفی در ساختار ژنتیکی اش، در برابر دارویی که قبلا نسبت به آن حساس بوده، مقاومت پیدا می‌کند و گاهی آنتی بیوتیک پس از ورود به باکتری و قبل از تاثیر گذاشتن بر آن، از طریق کانال‌های خاصی از باکتری خارج می‌شود که این فرآیند موجب مقاومت به دارو می‌گردد. بد نیست بدانید که ژن مقاومت به آنتی بیوتیک می‌تواند از راه‌های مختلفی از باکتری مقاوم به باکتری حساس به آنتی بیوتیک منتقل شود و به این صورت سایر باکتری‌ها نیز به آن آنتی بیوتیک مقاوم می‌شوند.
این متخصص علوم آزمایشگاهی عواقب مقاومت میکروب‌ها برای بدن را گسترش مقاومت چندوجهی میکروب‌های مقاوم بیان نمود و گفت :به طوری که یک میکروب به بیش از یک داروی ضدمیکروب مقاوم می‌شود. وقتی میکروب‌ها مقاوم به درمان هستند مجبوریم از داروهای قوی‌تر با اثرات جانبی بیشتر استفاده کنیم. اگر میکروب به تعداد زیادی از داروها مقاوم شود، درمان عفونت ناشی از آن میکروب بسیار مشکل یا حتی غیرممکن خواهد بود. کسی که به عفونت مقاوم به داروی معینی مبتلا شده، می‌تواند این عفونت را به شخص دیگری منتقل نماید. در این صورت بیماری مقاوم به درمان، در جامعه انتشار می یابد که می‌تواند منجر به ناتوانی و مرگ افراد شود.
دکتر نعمت گرگانی در خصوص بیماران مبتلا به باکتری‌های مقاوم به دارو اضافه کرد: این بیماران مدت طولانی تری در بیمارستان بستری می‌شوند و هزینه زیادی را متحمل می‌شوند. به علاوه احتمال مرگ ناشی از عفونت دراین افراد بالاست. زیرا برای درمان آنها، باید از داروهای سمی تر و گرانتر استفاده شود. این بدان معنی است که این بیماران رنج بیشتری متحمل شده و هزینه بیشتری برای درمان می‌پردازند.
همچنین با گسترش مقاومت میکروبی، درمان بیماری‌ها طولانی تر و پیچیده‌تر شده و مراجعات بیماران به پزشک بیشتر و حضور آنها در بیمارستان طولانی‌تر خواهد شد. البته این فقط بیماران نیستند که از این نتایج رنج می‌برند، بلکه افراد سالم هم ضربه خواهند خورد. زیرا باکتری‌های مقاوم، به سرعت بین اعضای خانواده، همکاران و همکلاسی‌های فرد گسترش یافته و سلامت جامعه با انواع مقاوم‌تر میکروب، که به سختی و با هزینه زیاد درمان می‌شود، تهدید خواهد شد.
وی در ادامه افزود : علی‌رغم فایده‌ها و استفاده‌‌ای که از داروهای آنتی بیوتیک می‌شود، استفاده بیش از حد،خودسرانه و حتی کمتر از طول دوره، عوارض زیادی برای انسان دارد که از عارضه طولانی‌مدت عدم مصرف صحیح دارو، می‌توان به مقاومت باکتری به آن دارو و جهش و ایجاد باکتری‌های قوی‌تر و مقاوم‌تر می‌توان اشاره کرد.
دکتر نعمت گرگانی در مورد استفاده نامناسب از آنتی بیوتیک‌ها و تاثیر آن در بدن گفت:یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارض آنتی بیوتیک مشکلات گوارشی ناشی از مصرف بی‌رویه این داروها است که شامل اسهال، تغییر رنگ ادرار و سوزش هنگام ادرار کردن هستند.
از دیگر عوارض آنتی بیوتیک که بر اثر مصرف خودسرانه ایجاد می‌شود نیز می‌توان به از بین بردن باکتری‌های مفید بدن در دستگاه گوارش، روی پوست که در برابر قارچ ها عمل می‌کنند و در نتیجه مانع از ابتلا به عفونت های قارچی می‌شوند، اشاره کرد.
همچنین در مواردی که به دلیل مصرف خودسرانه، آنتی بیوتیک دیگر موثر نباشد، نتیجه این می‌شود که مجددا و شاید به دفعات باید به پزشک مراجعه کرد. دوره بهبود بیماری طولانی‌تر شود. استفاده از داروهای قوی‌تر و گاه گرانتر الزامی می‌شود. بیماری پیچیده‌تر می‌شود. هزینه‌های درمانی افزایش می‌یابد و اگر عفونت شدید باشد و با مصرف دارو پاسخی دریافت نشود، خطر مرگ را در پی خواهد داشت. مقاومت به آنتی بیوتیک دستاوردهای پزشکی مدرن را به خطر می‌اندازد. اگر مصرف آنتی بیوتیک در یک فرد بی‌اثر شود، عمل پیوند اعضا، شیمی‌درمانی و عمل‌های جراحی همچون سزارین بسیار خطرناک می‌شوند زیرا در این موارد احتمال عفونت بسیار بالا است.
دکترنعمت گرگانی در خصوص استفاده خودسرانه و بی‌رویه از آنتی بیوتیک‌ها افزود: آنتی بیوتیک‌ها باعث مقاوم شدن باکتری‌های بیماری زا و بی اثر شدن آنتی بیوتیک‌ها می شود. آنتی بیوتیک‌ها همیشه جواب نیستند؟ پس برای دریافت آنتی بیوتیک اصرار نکنید!
به گفته دکتر نعمت گرگانی براساس آمار رسمی، ایران در آسیا پس از چین دومین کشوری است که بیشترین مصرف دارو را به خود اختصاص داده است و در بین کشورهای جهان در ردیف بیستم مصرف دارو قرار دارد.
میانگین مصرف داروهای تزریقی در ایران حدود 46 درصد است در حالی که این میزان مصرف در سطح جهانی 11 درصد است.
هرچند برخی آنتی بیوتیک‌ها علیه انواع گسترده ای از عفونت‌ها مؤثر هستند ولی مهم است که بدانیم هر آنتی‌بیوتیکی مختص درمان بیماری خاص است و آنها فقط علیه عفونت‌هایی به کار می‌روند که توسط باکتری‌ها،قارچ‌ها و انگل‌های بیماری زا بوجود آمده باشند وعلیه بیماری‌های ویروسی تاثیری ندارند.
این متخصص علوم آزمایشگاهی با اشاره به افزايش روز افزون تعداد بيماران مبتلا به نقص ايمني، بدخيمي، بيماري‌هاي مزمن، ايدز و گسترش واحدهاي مراقبت‌هاي ويژه اظهار نمود:بروز عفونت‌هاي بيمارستاني در حال حاضر يكي از مشكلات مهم واحدهاي بهداشتي درماني مقاومت میکروبی است و طولانی‌شدن مدت زمان بستری به عنوان یکی از عوارض شیوع عفونت‌های بیمارستانی بوده که در نهایت منجر به بالا رفتن آمار مرگ و میر بیماران می‌شود.
بیشترین محل شیوع عفونت‌های بیمارستانی بخش‌های ویژه (آی سی یو و سی سی یو) است.بخش ICU به عنوان یکی از بخش‌های ویژه بیمارستانی است که امکان شیوع عفونت در آن وجود دارد.
دکتر نعمت گرگانی در ادامه افزود : سازمان بهداشت جهاني (WHO)، ميزان بروز عفونت‌هاي بيمارستاني را در سطح جهان بين 5 تا 22 درصد اعلام كرد ه که اين قبيل عفونت‌ها در كشورهاي توسعه يافته كمتر از ساير كشورها بروز مي‌كند.
در كشورهاي توسعه يافته،ميزان بروز عفونت‌هاي بيمارستاني حدود 5 درصد برآورد مي‌شود،بنابراين ما نيز بايد تلاش كنيم تا ميزان بروز اين قبيل عفونت‌ها را در بيمارستان‌هاي كشور تا 5 درصد كاهش دهيم. لیکن در حال حاضر بروز حداقل 10 درصدي عفونت در بيمارستان‌هاي كشور مطرح است.
دکتر بهمن نعمت گرگانی در خصوص نقش رسانهها گفت: نقش رسانهها در فرهنگ‌سازی برای کاهش مصرف آنتی بیوتیک ضروری است و پیشگیری از مقاومت میکروبی نسبت به آنتی بیوتیک‌ها یک شعار و یک مسئولیت جهانی و همگانی محسوب می‌شود.
دکتر نعمت گرگانی در خاتمه سخنان خود خاطر نشان کرد :آموزش،افزایش آگاهی و فرهنگ‌سازی باید مورد توجه قرار گیرد. رسالت رسانهها بسیار کلیدی و مهم است. ضروری است رسانه ها با برنامه واحد و همگام با مسئولین پویایی این حرکت را تداوم بخشند.
تهیه و تنظیم : مرتضی جلیل‌نژاد ماسوله
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
