تجربه ای متفاوت در گردشگری؛
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پویشگران گیل: موزه میراث روستایی، گیلانی کوچک در دل جنگل‌های سراوان است که می‌توان با بازدید از آن، تنها در چند ساعت شرق تا غرب گیلان را پیموده و با آداب و رسوم، فرهنگ و معماری جای جای استان آشنا شد. موزه «میراث روستایی» گیلان یک اکوموزه از زیر مجموعه موزه‌های فضای باز است که تنها تجربه ملی در زمینه صیانت از فرهنگ و معماری روستایی با مفهوم موزه فضای باز در ایران به شمار می‌آید که با هدف پاسداشت و حفظ میراث مادی و معنوی مردم سرزمین گیلان طراحی شده است.
این موزه که در پارک جنگلی سراوان و در جاده سراوان- شفت واقع شده، با مساحتی بیش از ۲۶۰ هکتار، ۸۰ بنای دوباره چینی شده از خانه‌های روستایی گیلان و ساختمان‌های تازه تاسیس شده را در خود جای داده که از این تعداد بنا تاکنون ۳۵ بنای موزه در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ایده ساخت موزه:
ایده اولیه ساخت موزه میراث روستایی گیلان پس از زلزله سال ۶۹ رودبار و منجیل به وجود آمد چرا که در پی بازسازی بناهای تخریب شده در اثر زلزله، دگرگونی شدیدی در زندگی مردم و گسست آنان از گذشته نزدیکشان به وجود آمد و در واقع از بین رفتن روش زندگی بومی به بهانه نوسازی و توسعه در مناطق آسیب دیده در استان گیلان تشدید یافت.
با این حال تا اوایل سال ۸۱ که مطالعات مقدماتی برای مکان‌یابی موزه و شناسایی حوزه‌های فرهنگی– معماری گیلان آغاز شد، هیچ اقدان نوثری در این باره صورت نگرفت اما تنها در عرض دو سال تیم مطالعاتی توانست بهترین مکان برای جانمایی این سوژه که هم دسترسی آسان داشته و هم از زیر ساخت‌های مناسب برخوردار باشد را در منطقه جنگلی سراوان پیدا کند.
بر اساس همین تحقیقات حوزه فرهنگی ـ معماری گیلان بدون در نظر گرفتن تقسیمات کشوری و سیاسی مشخص و به ۹ زیر حوزه دسته‌بندی شد.
تقسیم بندی این حوزه‌ها براساس عوامل زیست محیطی، نوع فعالیت کشاورزی، فرهنگ و نوع معماری بومی روستایی انجام و این ۹ زیرحوزه شامل دو حوزه سرشاخه شرق و غرب که هریک دارای چهار زیر شاخه ساحلی، جلگه‌ای، کوهپایه‌ای و کوهستانی هستند، به علاوه حوزه جلگه مرکزی، در نظر گرفته شد و هر یک از این زیر حوزه‌ها در قالب یک روستا متشکل از گونه‌های اصیل و معرف معماری آن حوزه در مجموعه موزه‌ای بازسازی شدند.
بازسازی بناهای روستایی در موزه:
برای انتقال بناهای روستایی هریک از این حوزه‌ها، ابتدا مطالعات میدانی به منظور گونه‌شناسی بناهای آن حوزه صورت گرفت. از هر گونه، یک نمونه قابل انتقال منطبق بر شاخص‌های موزه، انتخاب و مطالعات مستندسازی معماری و مردم‌شناسی آن انجام و سپس بنا واچینی و پس از انتقال مصالح به سایت موزه، بنا در روستای مورد نظر دوباره چینی شد.
نخستین فاز این موزه در اردیبهشت سال ۸۴ شامل حوزه فرهنگی و معماری جلگه شرق سپیدرود راه‌اندازی شد.
۲۵ مجموعه مسکونی شامل خانه‌ها و بناهای جانبی متعلق به هفت روستا مربوط به زیر حوزه‌های فرهنگی- معماری جلگه شرق، غرب و مرکز، کوهپایه شرق و غرب و کوهستان شرق و غرب در موزه دوباره چینی شده و پس از آن در اردیبهشت ماه ١٣٨٧ فاز دوم این پروژه (روستای جلگه مرکز) افتتاح شد.
همزمان با افتتاح فاز دوم این پروژه کلنگ فاز سوم (روستای جلگه غرب) نیز زده شد و تنها پس از چند ماه احداث فاز چهارم (روستای کوهپایه غرب) در شهریور ١٣٨٧ وارد فاز اجرایی شد.
همزمان با افتتاح این دو فاز در خرداد ۸۸، عملیات اجرایی فاز پنجم (روستای کوهستان غرب) نیز آغاز شد. و با افتتاح فاز پنجم و ششم (روستاهای کوهپایه شرق و کوهستان غرب) در خرداد١٣٨٩، کلنگ فاز هفتم (روستای کوهستان شرق) و کارگاه مدرسه روستای جلگه مرکز به زمین زده شد.
در اردیبهشت ١٣٩٠ دو مجموعه مسکونی (حسنی و حقیقتی) از روستای جلگه غرب و دو مجموعه مسکونی (بهزادی و جامع) از روستای کوهپایه شرق که پیش‌تر به بهره برداری رسیده بود به طور رسمی افتتاح شد.
خرداد ماه ۱۳۹۳نیز روستای کوهستان شرق و ساختمان دفتر فنی و پشتیبانی موزه به بهره‌برداری رسید و مطابق برنامه ریزی انجام شده در اردیبهشت ۱۳۹۵روستاهای ساحل شرق و غرب دریای مازندران موزه به بهره برداری خواهد رسید.
امکانات رفاهی موزه:
در طراحی موزه، محل‌هایی برای رستوران‌ها، چایخانه‌ها، بازار‌ها، مساجد سنتی، مزارع و باغات، کارگاه‌های آموزش و تولید صنایع دستی، محوطه بازی‌ها و نمایش‌های سنتی، مراکز تحقیقات کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم‌شناسی، پارک کودک، باغ‌های پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مه‌مان پذیر با الهام از معماری روستایی گیلان هریک به ظرفیت ۱۵۰ واحد سه تا پنج نفره در نظر گرفته شده است.
علاوه بر این، حضور پویای زنان و مردان گیلک که به صورت نمادین و با انجام فعالیت‌هایی از قبیل پخت نان، شیرینی، فروش گیاهان محلی، تولید انواع سوغات گیلان و… و. زندگی روستایی را به بازدید کنندگان نشان می‌دهند، در کنار برگزاری جشنواره‌های متعدد موسیقی محلی، مراسم و آئین‌های سنتی و بازی‌ها و نمایش‌های بومی زمینه‌ای را برای معرفی آداب و رسوم، فرهنگ و نوع معیشت روستاییان گیلانی به گردشگران و همچنین حفظ و انتقال این سرمایه‌های ناملموس به نسل آینده را فراهم کرده است.
بازدید از موزه:
علاقه مندان به بازدید از این موزه می‌توانند همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۶ عصر به محل موزه مراجعه کرده و با پرداخت ۳۰ هزار ریال ورودی، با کمک و راهنمایی راهنمایان موزه که با لباس محلی در کنار بازدید کنندگان قرار می‌گیرند، ساعات خوشی را در این موزه گذرانده و ضمن آشنایی با فرهنگ، آداب و رسوم و معماری جای جای گیلان، از نان و شیرینی‌های محلی، ترشی‌های محلی و خانگی گیلانی، موسیقی محلی و حضور در فضای دلنشین و بی‌نظیر موزه لذت ببرند. ضمنا مبلغ ورودی برای بازدید کنندگان خارجی ۲۰۰ هزار ریال است.
منبع:مهر
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
