کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون استان گیلان:
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی پویشگران گیل:
سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نقش‌آفرینی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این رویداد فرهنگ‌ساز، بهانه‌ای‌شد تا با حمیرا خدابنده دوگاهه، شاعر، نویسنده، پژوهش‌گر و کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون استان گیلان به گفت‌وگو بنشینیم و ضمن مرور گذشته‌ها و روزهای حضور در مراکز فرهنگی هنری کانون، از حال و هوای این روزهای کتاب و کتاب‌خوانی صحبت‌کنیم.
وی دیدگاه جالبی در ارتباط با کتاب دارد و معتقد است: فرزندان این سرزمین هرچقدر بیش‌تر بخوانند، بهتر می‌فهمند و کتاب در این گذار هموار، نیکوترین افکار و نکوترین کردار را برای مخاطبانش رقم می‌زند. کتاب‌خوانی،خلاقیت فردی و تمرکز،قدرت حل مسئله و نیز قوه تخیل را افزایش می‌دهد و چون تاریخی شگرف، فرهنگی ژرف را نشان می‌دهد.
در بهاری از اردیبهشت در سال ۱۳۴۵ چشم‌به جهان گشوده است؛ آن هم نه در گیلان،در تهران.با آن که پدر و مادرش در شهر شکوفه‌های زیتون و انار،در رودبار بدنیا آمده بودند. شرایط کاری پدرش سبب شد که در دومین سال تولد از تهران به شهر رشت کوچ کرده و در شهر باران‌های نقره‌ای،شهر زیبای رشت کودکی‌اش را بگذراند و بزرگ شود و این‌گونه بود که شهر رشت زادگاهش شد و نقطه آغازی برای نوشتن و سرودن؛ شاعرانگی‌هایی که سطربه‌سطر در برگ‌برگ کتاب زندگی‌اش قد کشید و بزرگ شد.
خدابنده در کانون
خدابنده که پیشینه عضویت در مرکز فرهنگی‌هنری شماره ۱ کانون رشت را در کارنامه‌اش دارد، از لذت تماشای صندلی و میزهای آبی آسمانی و پُر از کتاب و نور و لبخند کانون و مربیانش حرف زد و ایفای نقش در کارگاه تئاتر زنده‌یاد عبدالرضا جلالی مزاری، مربی این کانون.
آغاز نگارش و سُرایش
وی کار نوشتن را از ۹ سالگی با داستان‌های کودکانه آغاز کرد و عضویت در کارگاه‌های شعر و داستان در کانون آغازی شد برای ورودش به دنیای ادبیات. تحصیلات دانشگاهی را در کرج و همدان تا مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد و با آن که در مقطع دکترای ادبیات فارسی پدیرفته شد، اما فعالیت‌های پژوهشی را بر تحصیل در این مقطع ترجیح داد و تمرکزش را بر تالیفات پژوهشی گذاشت.
خدابنده با کانون
خدابنده فعالیت خود را به عنوان مربی فرهنگی، مربی مسئول فرهنگی، کارشناس فرهنگی،کارشناس ادبی و کارشناس مسئول آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری، سال ۱۳۷۲ از کانون همدان آغاز کرد. سپس در استان گیلان نقش به‌سزایی در رشد و بالندگی کودکان و نوجوانان داشت و هم‌زمان در دانشگاه و موسسه‌های آموزشی نیز به تدریس پرداخت.
راز موفقیت یک فعال عرصه ادب؟
او موفقیت خود را پس از خدا و خانواده، مدیون کانون می‌داند. به گفته این نویسنده، توفیق عضویت در کانون و آشنایی با مربیانی که با مهربانی دستانش را گرفتند و پله به پله به سوی مقصد هدایت کردند و نگاه صمیمی و دقیق مربی تئاتر و چهره گرم و عمیق مربی شعر و داستان برایش فراموش‌نشدنی است. آنانی که وی را با زبان شعر و هنر آشنا کردند.
آثاری که گنجینه‌های سرزمین مادری است
این فعال عرصه ادب درهمین‌حال از آثار و اهدافش صحبت می‌کند: نخستین کارم «نذر حضرت سیدالشهدا» بود که بخشی از پایان‌نامه کارشناسی ارشد به‌شمار می‌رفت و به تبیین ادبیات عاشورایی می‌پرداخت؛ در سال ۱۳۸۲به چاپ رسید و به‌عنوان اثر پژوهشی برتر ادبیات عاشورایی انتخاب شد.
با تو تا غزل (مجموعه غزل)، دلواژه‌های سبز(مجموعه اشعار آیینی)، چَم و چَمه(دوبیتی های رودباری)،ترنم و ترانه(مجموعه رباعی)، ادبیات کودک در گیلان، می‌خواهم کمی حرف بزنم (مجموعه شعر آزاد)، نامه‌های عمو ابراهیم(مجموعه شعر نوجوان)،مثل باران(مجموعه اشعار آیینی اعضای کانون)، سی‌در (پژوهشی بر باورداشت های مردم جنوب گیلان) و ماچراغ (مجموعه شعر کودک به زبان رودباری) از دیگر این آثار است.
تولد نخستین کتاب ادبیات کودک و نوجوان در گیلان
طرح نگارش کتاب «ادبیات کودک در گیلان» مربوط به سال‌ها تجربه تدریس در مراکز آموزشی بود و توجه به این مهم که پیشینه ادبیات کودک در استان گیلان بسیار غنی و ارزشمند است؛ زیرا نخستین شاعران، تصویرگران و نویسندگانی که در زمینه ادبیات کودک فعالیت کردند،گیلانی بودند. بنابراین احساس کردم چقدر فضای این پیشینه و معرفی آن در گیلان خالی است. این بود که تجربه‌های تدریس ۱۵ ساله خود را در قالب یک مجموعه و در دو بخش «تبیین مفاهیم بنیادی و معرفی ژانرهای ادبیات کودک» و « معرفی چهره‌ها و کوشندگان این نوع ادبی، همراه با تصویر کودکی این بزرگواران که خود نوعی الگوسازی برای کودکان و خوانندگان بود،جمع‌آوری و در اختیار علاقمندان قرار دادم.
بایسته‌های ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی
این شاعر، نویسنده و پژوهش‌گر در ارتباط چگونگی ریل‌گذاری در مسیر ترویج و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی دیدگاه‌های روشنی داشت و توضیح داد: با توجه به اهمیت فرهنگ مطالعه و ضرورت خواندن برای کودکان و نوجوانان،باید ضمن توجه به مخاطب‌شناسی کتبی متناسب با روحیه و تفکر کودک و نوجوان را دردستور کار قرار داد.
بی‌شک این مهم، حمایت از مولفانی را می‌طلبد که عضو کانون بوده و هستند و یا آن‌دسته از همکارانی که صاحب قلم‌اند. از دیگر سو، حمایت از شاعران و نویسندگان جوان و علاقه‌مندانی که پیش‌تر عضو کانون بوده و آثار خوبی دارند، می‌تواند در معرفی رسالت و جایگاه کانون در میان اصحاب قلم و اندیشه و خانواده‌ها بسیار تاثیرگذار باشد.
اگرچه بالا بودن قیمت کتاب، امکان خرید را برای خانواده‌ها دشوار کرده و تهیه این بسته فرهنگی رو به فراموشی است؛ اما به‌نظرمی‌رسد با استفاده از جاذبه‌های دیداری، قیمت‌گذاری مناسب و اهدای بن‌های خرید کتاب،می‌توان مخاطبان را به تهیه کتاب تشویق نمود.
فضای مجازی، تهدید یا فرصت؟
متاسفانه فضای مجازی جایگزین کتاب و کتاب‌خوانی شده و سواد و لذت خواندن را برای مخاطب کمرنگ کرده و این آفتی برای فرهنگ مطالعه به‌شمار می‌رود. کلمه‌ها و عبارت‌های جعلی، جمله‌بندی‌های ناقص، غلط املایی و نبود علائم نگارشی و سجاوندی که از طریق فضای مجازی، رونوشت‌برداری و ارجاع‌های کاذب دست‌به‌دست می‌شود، فرهنگ مطالعه و ذوق به این مهم را در خطر قرار داده است.
راه‌کارها و پیشنهادها برای مأنوس‌سازی مخاطبان با یار مهربان
با تجهیز کتاب‌خانه‌ها به منابع متفاوت و به روز و هم‌چنین، غنی‌سازی قفسه‌های کتاب با تازه‌های جذاب و جالب نشر و نیازسنجی مخاطب،می‌توان امکان دسترسی به کتاب‌ها و نیز خواندن منابع مطالعاتی متنوع را برای همگان، به‌ویژه نسل کودک و نوجوان فراهم کرد. باید برای سلیقه‌های مخاطبان ارزش قائل شد و با آنان مسیر را به روز پیمود؛ زیرا کتاب و همراهی سازنده و مفید یار مهربان اگر به هنگام باشد،می‌تواند کودکان و نوجوانان را برای کسب تجربه‌های بیش‌تر محک بزند تا از طریق آنچه می‌خوانند، بهترین را انتخاب کنند.
فرزندان این سرزمین هرچقدر بیش‌تر بخوانند، بهتر می‌فهمند. کتاب مسیری هموار،دلنشین و بی‌خطر است که نیکوترین افکار و نکوترین کردار را برای مخاطبانش رقم می‌زند.کتاب‌خوانی خلاقیت فردی، تمرکز و قدرت حل مسئله و نیز قوه تخیل را افزایش‌می‌دهد و چون تاریخی شگرف و فرهنگی ژرف را نشان می‌دهد.
بی‌شک،سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نقش‌آفرینی موثر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در معرفی کتاب‌های با نیاز مخاطب که متناسب با سلیقه و ذوق خواننده است، بستری را برای تبدیل کتاب‌خوانی به عادتی شیرین فراهم می‌کند.
ذخیره نام، ایمیل و وبسایت من در مرورگر برای زمانی که دوباره دیدگاهی مینویسم.
